Ja joh, koop gewoon nog een boek, dat lost het op.

Het viel me laatst een paar keer op, kom je binnen op een kamer vol architecten, liggen er stapels boeken. Van DYA:Infrastructuur, tot TOGAF voor dummies. Maar als je dan om je heen kijkt in de organisatie kom je nauwelijks TOGAF en al helemaal geen DYA tegen. Vind jij dat niet raar? Ik wel. Wat doen die boeken daar?

Volgens mij werkt het als volgt: er is een probleem. Stel dat het probleem is dat de architectuurvolwassenheid in de organisatie laag is. Nou, wat doe je dan als betrokken architect: je koopt een boek over het verhogen van de architectuur volwassenheid (je kan ook een cursus kopen of een podcast volgen, da’s meer van hetzelfde).

Volgens mij bevredigt die actie een aantal zaken:

1. Je hebt het gevoel dat je actie hebt ondernomen om het probleem aan te pakken. Je hebt tenslotte het boek/podcast/cursus gekocht. Actie=goed.
2. Die actie geeft het gevoel dat je de eerste stap hebt gezet om het probleem op te lossen en dat voelt lekker.

Helaas lijkt die eerste bevrediging de ergste ‘sense of urgency’ weg te nemen en verdwijnt de focus van het probleem. De spanning is eraf tenslotte, want je bent begonnen met de oplossing.

In het eerstvolgende architectuur overleg kun je nog trots melden dat je begonnen bent met het oplossen van het volwassenheidsprobleem, waardoor de andere architecten ook denken dat het probleem al zo goed als opgelost is.

En dat was het dan. Het boek wordt niet gelezen, er wordt verder geen actie ondernomen en pas wanneer er een nieuwe teammanager of externe audit komt blijkt de architectuur volwassenheid er nog steeds niet vanzelf hoger te zijn geworden en begint de hele cyclus weer van voren.

Als dit scenario waar is, wat kan je hier dan aan doen? Er zijn in mijn optiek een paar opties:

1. Je kan het best zo laten. Je hebt zelf af en toe het gevoel dat je goed bezig bent en je collega’s denken dat ook. Niets aan de hand dus. Het gaat al jaren zo en dan kunnen er best wat jaartjes bij. Dit klinkt misschien cynisch maar zo bedoel ik het niet. Architectuur is nooit noodzakelijk in een organisatie. Architectuur is er om zaken beter te maken. En als de onvolwassen architectuur blijkbaar goed genoeg is om de organisatie al jaren niet failliet te laten gaan, nou dat kan dan toch?
2. Je plant niet 1 actie (het kopen van een boek) maar plant richting een concreet resultaat. De architectuur volwassenheid moet over een jaar van 2 naar 3 zijn gegaan bijvoorbeeld. Als dat nu wekelijks op de architectuur agenda komt, dan is opvolging veel beter te plannen en makkelijker vol te houden.

En anders? Lang leve de circulaire economie: bol.com heeft een prima tweedehands boeken markt waar andere architecten vast jouw ongelezen boeken willen kopen.